Am I an American? Or a Gujarati?

Am I an American? Or a Gujarati? Or both? હું અમેરિકન છું કે ગુજરાતી? કે બન્ને? I've been in the US for over 45 years. I thought I had assimilated. I thought I was an American. આજે હું અમેરિકામાં પિસ્તાલિસ વર્શ છું. મને એમ કે હું અહિંયાની જ છું, અમેરિકન જ છું.  In the five …

અનુવાદક

watercolor - Kishor Raval 2008 અનુવાદકની સ્થિતિ કાફકાના તથાકથિત નાગરિક જેવી છે. એ નાગરિક બે સાંકળથી બંધાયેલો છે. એક સાંકળ પૃથવી સાથે છે અને બીજીનો પૃથવી પારના પ્રદેશ સાથે. એ એક દિશામાં વધારે પગલા માંડે કે તરત જ બીજી સાંકળ ખકડી ઊઠે અને એની ગતિને રૂંધવાનો પ્રયત્ન કરે. અનુવાદક પણ બે સાંકળથી બંધાયેલો છે. એક …

શ્રેષ્ટ કથા

ફરી હું એક ક્થા કહુ? એક ધર્મગુરૂને થોડાક શિષ્યો હતા. રોજ સવારે ધર્મગુરૂ તેમને શુભ, સૌંદર્ય અને પ્રેમના સ્વરૂપ વિશે વાતો કરતા. એક સવારે તે વાત કરવામાં હતા કે એક પંખી આવીને તેમની બારીની પાળી પર બેઠું અને ટહુકવા લાગ્યું. થોડીવાર ટહુક્યા પછી તે ઊડી ગયું. ગુરૂએ કહ્યુ : ‘આજ સવારનો વાર્તાલાપ પૂરો થયો.’ Photo …

કિશોરની યાદમાં — કેવી હશે ને કેવી નૈ

મારા પતી કિશોર રાવળ મે ૧૧, ૨૦૧૩ માં ગુજરી ગયા. આજે મારા લગ્નને ૬૨ વર્ષ થયા હોત. લગ્ન પહેલા અમને ૬ વર્ષની ઓંળખાણ હતી. હજી મને રોજ સપનામાં આવે છે, અને મારી સવારની પ્રાર્થનામાં હોય છે. આજે હું જે છું તે તેમના થકી છું. ગય કાલે અમેરિકામાં "મધર્સ ડે" ઉજવાણી, એટલે મને કિશોરની યાદમાં તેમની …

કાવ્યને પામવાની કૂંચી

ઘણાં વરસ પહેલાં એક વિદ્યાર્થીએ કોઈ કાવ્યની એક પંક્તિ દેખાડીને મને પૂછેલું: ‘આનો અર્થ શો થાય?’ મેં પંક્તિ વાંચી. પંક્તિ આ પ્રમાણે હતી: ‘ચકલીની ચાંચમાંથી સૂરજ નીકળ્યો.’ મેં વળતો સવાલ કર્યો: ‘આમાં ન સમજાય તેવું શું છે?’ ‘ચકલીની ચાંચમાંથી તે કંઈ સૂરજ નીકળતો હશે?’એણે તરત જવાબી પ્રશ્ર્ન કર્યો. તો ચકલીની ચાંચમાંથી શું નીકળે?’ મેં સામો …

જોન લુઇસને શ્રધાંજલી (૧૯૪૦–૨૦૨૦)

જ્યારે જોન લુઇસ અઢાર વર્ષનો થયો ત્યારે માર્ટીન લુથર કીંગનો કાળા લોકોના હક માટે સત્યાગ્રહ ચાલતો હતો. સત્યાગ્રહ કરવાનો વિચાર કીંગે ગાંધીજી પાાસેથી અપનાવ્યો હતો. લુઇસને તેમાં રસ પડ્યો એટલે કીંગ સાથે જોડાયો. ત્રેવીસ વર્ષનો થયો ત્યારે લાઈબ્રેરીના કાર્ડનો હક મેળવવા કીંગની ચળવળ ચાલતી હતી. આ કુચમાં ઘણા કાળાલોકો સાથે લુઇસ પણ જોડાયો. તે શાંતિકુચ …

Aaranyak — Unschooling in the Forest

A friend reached out to help with a fundraiser for her daughter. The daughter is Isha Sheth, daughter of Parul & Falgun Sheth. Isha and friend Daksha have started a new project Aaranyak, operating in the Dediapada block of Narmada district, in Gujarat state in India, on the outskirts of Shoolpaneshwar Wildlife Sanctuary. About Isha & …

સહભાગી બગીચા

મહામારી ચાલતી હોવાથી દૂરથી આવતા શાકભાજી આવી શકતા નથી. સુપરમાર્કેટમાં પણ શાકની તાણ દેખાય અને શાકભાજીના ભાવ આસમાને પહોંચ્યા છે. જેમ ૧૯૧૮ માં આજના જેવી હાલત થઈ ત્યારે સત્તાધારીઓએ જાહેર કર્યું હતું કે જ્યાં જમીન ખાલી દેખાય ત્યાં વાવો.  જમીન નહોય તો કુંડામાં વાવો. તેમ કરવાથી બધી પ્રજા સ્વાવલંબી થઈ હતી. તમે "વિક્ટરી ગાર્ડન" વીષે …

સાહિત્યકારની ખુમારી

સાહિત્યનું ક્ષેત્ર વૈભવ અથવા આરામને માટે અવકાશ નથી આપતું. એ તો પ્રાણ તેમ જ શરીરને, લાગણીના તેમ જ બુદ્ધિના તંત્રને નિચોવી લેનાર ધંધો છે. પ્રત્યેક સાહિત્યકારના મોંમાં એક જ વાત શોભે — કે દુનિયાના કોઈ પણ ધંધાદારી કરતાં હું દરિદ્ર નથી. માનવીને એકબીજાનાં ને સમજતાં કરવા માટે હું જબાન બન્યો છું, ને એ જબાનરૂપે મારું …

સાલ મુબારક!

સૌ વાંચકોને અમારા સાલમુબારક! 2020ના વર્ષે પર્યાવરણ માટે મોડુ થાય તે પહેલા કાંઈ કરવાનુ પણ લઈએ. વૃક્ષારોપણ કરીએ, કે ટપકતા નળને સમા કરીએ, કે જમણવારોમાં કાગળ કે સ્ટાયરોફોર્મની જગ્યાએ થાળી-લોટો કે પત્રાવળા વાપરીએ, થેલીઓ ફરી વાપરીએ -- અને ઘરેથી નિકળતા થેલીમાં તરસ છિપાવવા નાનો પ્યાલો રાખવો. આવા નાના ફેરફાર તો આપણે સૌ કરી શકીએ. સાલ મુબારક!